| 885 Görüntüleme
Baş Boyun Damar Tedavisi
Baş ve Boyun Damar Hastalıklarında Girişimsel Radyoloji: Ameliyatsız Tanı ve Tedavi Yöntemleri
Baş ve boyun bölgesindeki damar hastalıkları, beyin sağlığını doğrudan etkileyen ciddi sorunlara yol açabilir. Şah damarı darlığı, beyin anevrizması (beyin baloncuğu), inme (felç), damar tıkanıklığı ve beyin damar yumakları gibi hastalıklar zamanında teşhis ve doğru tedavi gerektirir. Girişimsel radyoloji, bu hastalıklarda ameliyatsız ve güvenli çözümler sunan modern bir tedavi yaklaşımıdır.
Bu yazımızda, özellikle hastaların internette sık aradığı şu sorulara da yanıt vereceğiz:
“Şah damarı darlığı nasıl tedavi edilir?”, “Beyin anevrizması ameliyatsız geçer mi?”, “Felçte pıhtı nasıl çıkarılır?”, “Boyun damar tıkanıklığı tedavisi mümkün mü?”
Girişimsel Radyoloji ile Baş-Boyun Damarlarına Yaklaşım
Girişimsel radyolog, tanıdan tedaviye kadar tüm işlemleri görüntüleme eşliğinde, genellikle anesteziye ve hastane yatışına gerek kalmadan gerçekleştirir. Kullanılan yöntemler arasında:
- Karotis ve vertebral doppler ultrason
- BT ve MR anjiyografi
- Serebral dijital anjiyografi (DSA)
- Stentleme, embolizasyon ve mekanik trombektomi gibi tedavi edici işlemler yer alır.
1. Şah Damarı Darlığı (Karotis Arter Stenozu)
Şah damarı tıkanıklığı, beyne giden kan akışını engelleyerek felç riskini artırır. Genellikle yüksek tansiyon, kolesterol ve sigara kullanımına bağlı gelişir. Şah damarı dışında beyin arka kısmı, beyincik ve omuriliği kanlandıran diğer damarlarda (vertebral, subklavyan) da darlık veya tıkanıklık olabilir.
Belirtiler:
- Baş dönmesi
- Göz kararması
- Geçici konuşma bozukluğu veya kol-bacak güçsüzlüğü
- Felç
Tanı:
- Karotis, vertebral ve subklavyan doppler ultrasonu, şah ve diğer beyin damarlarındaki daralmanın yeri ve derecesini belirlemede ilk basamaktır.
- Ardından BT anjiyografi ya da MR anjiyografi ile detaylı damar yapısı ve beyin dokusu değerlendirilir.
Tedavi:
- Karotis, vertebral veya subklavyan anjiyoplasti ve stentleme işlemi, daralan şah ve diğer beyin damarlarının balonla genişletilip stentle açık tutulmasıdır.
- Bu yöntem, şah ve diğer beyin damar darlığı tedavisi için cerrahisiz ve hızlı bir çözümdür.
2. Akut İnmede Acil Anjiyografi ve Trombektomi
İnme (felç), beynin bir bölgesine kan gitmemesiyle oluşur. Özellikle pıhtıya bağlı felçlerde, ilk saatlerde yapılan müdahale hayat kurtarıcıdır.
Tanı:
- Beyin BT veya MR ile inme doğrulanır.
- BT anjiyografi veya acil serebral anjiyografi ile pıhtının yeri belirlenir.
Tedavi:
- Mekanik trombektomi işlemi ile, kasıktan girilerek pıhtı özel cihazlarla çıkarılır.
- Bu yöntem, Google’da sıkça aranan “felçte pıhtı nasıl çıkarılır” ya da “trombektomi nedir” sorularının cevabıdır.
► Unutmayın: inmede zaman beyindir. İlk 6 saatte yapılan bu girişimsel tedavi ile hastalar felçten tamamen kurtulabilir.
3. Beyin Anevrizması (Beyin Baloncuğu)
Beyin damarında oluşan baloncuklar (anevrizmalar) yırtıldığında beyin kanamasına neden olabilir. Ancak erken tanı ve doğru girişimsel tedavi ile bu risk önlenebilir.
Tanı:
- MR anjiyografi ya da BT anjiyografi, beyin baloncuğunu tespit etmekte kullanılır.
- Aile öyküsü olan veya sık baş ağrısı yaşayan bireylerde tarama önerilir.
Tedavi:
- Anevrizma embolizasyonu (coiling): Damar içine girilerek baloncuk içine platin tel yerleştirilir ve yırtılması engellenir.
- Geniş boyunlu anevrizmalarda ise flow diverter stent kullanılır.
Bu işlem, halk arasında sıkça aranan “beyin anevrizması tedavisi” veya “ameliyatsız beyin baloncuğu çözümü” sorularının cevabıdır.
4. Beyin Damar Yumağı (AVM – Arteriovenöz Malformasyon)
Doğuştan gelen bu anormal damar yapıları, baş ağrısı, nöbet ve kanama riskiyle kendini gösterebilir.
Tanı:
- MR / BT anjiyografi ile beyin damarlarının detaylı görüntüsü alınır.
- Gerekirse DSA (dijital substraksiyon anjiyografi) yapılır.
Tedavi:
- AVM embolizasyonu işlemiyle, damar yumağı özel yapıştırıcı veya sıvı ajanlarla kapatılır.
- Genellikle cerrahi ya da radyocerrahi ile kombine edilir.
Arama terimleri: “beyin AVM nedir”, “beyin damar yumağı nasıl tedavi edilir”, “AVM embolizasyonu”
5. Baş-Boyun Tümör Embolizasyonu
Glomus jugulare, nazofarenks tümörü veya meningiom gibi kanlanması fazla olan baş-boyun tümörlerinde cerrahiden önce yapılan embolizasyon işlemi, ameliyat sırasında kan kaybını azaltır.
Arama terimleri: "baş-boyun tümörü embolizasyonu", "glomus tümörü nasıl tedavi edilir"
Sonuç: Girişimsel Radyoloji ile Ameliyatsız, Hızlı ve Güvenli Çözümler
Baş ve boyun damar hastalıklarında, görüntüleme destekli girişimsel tedaviler sayesinde:
- Genel anesteziye gerek kalmaz,
- Hasta çoğu zaman aynı gün taburcu edilir,
- Felç, kanama ve damar tıkanıklığı gibi hayati riskler önlenebilir.
Uzun süredir geçmeyen baş ağrılarınız, baş dönmeniz, konuşma bozukluğunuz ya da boyun damarlarında tıkanıklık şüpheniz varsa deneyimli bir girişimsel radyoloji uzmanına başvurmanızda fayda var.
Bilgi ve randevu için:
