| 1223 Görüntüleme
Buerger Hastalığı Nedir?
Sigaranın Damarlarınıza Verdiği Sessiz Zarar ve Girişimsel Tedavi Seçenekleri
Giriş
Tromboanjitis obliterans, bilinen adıyla Buerger hastalığı, sigara kullanan genç ve orta yaş erkeklerde görülen, ilerleyici damar tıkanıklığına yol açan ciddi bir damar hastalığıdır. Kol ve bacaklardaki küçük ve orta boy atardamarları tutar, bazen toplardamarları da etkileyebilir. Hastalık, ilerledikçe ayak veya el parmaklarında gangrene kadar gidebilecek hasarlara yol açabilir.
Bu yazıda Buerger hastalığını, sigarayla olan yakın ilişkisini, tanı sürecini ve modern tedavi seçeneklerini inceliyoruz. Ayrıca, güncel bir olgu üzerinden girişimsel tedaviyle elde edilen başarılı sonucu paylaşıyoruz.
Buerger Hastalığı Nedir?
Buerger hastalığı, tütün kullanımına bağlı olarak damarlarda gelişen iltihabi süreç sonucu ortaya çıkan bir tıkanıklık hastalığıdır. Aterosklerozdan (damar sertliği) farklıdır; çünkü kolesterol, hipertansiyon gibi klasik damar hastalığı nedenlerinden bağımsızdır. Tütünün damarlardaki endoteli tetiklemesiyle bağışıklık sistemi devreye girer, damar içinde pıhtı oluşur ve zamanla damar tamamen tıkanabilir.
Kimlerde Görülür?
- Genellikle 20-50 yaş arası erkeklerde daha yaygındır.
- Kadınlarda da görülebilir, ancak daha nadirdir.
- En belirgin risk faktörü sigara ve diğer tütün ürünleridir (sarma tütün, nargile, elektronik sigara dahil).
- Genetik yatkınlık ve bazı bağışıklık sistemi bozuklukları da etkili olabilir.
Hastalığın Belirtileri Nelerdir?
- Ayaklarda ve ellerde ağrı (özellikle yürürken artan ağrı)
- Parmaklarda soğukluk, morarma veya solukluk
- Ayakta ya da parmak uçlarında geçmeyen yaralar, ülserler
- Tırnak düşmesi, tırnak yatağında renk değişiklikleri
- Parmaklarda kangren gelişimi
Tanıda fizik muayene bulguları, damar ultrasonu (Doppler), anjiyografi ve hastanın öyküsü dikkate alınır. Buerger hastalığına özel bir kan testi bulunmamaktadır.
Sigara ile İlişkisi Nedir?
Buerger hastalığı sigara içenlerde görülür. Sigara içimi, hastalığın hem ortaya çıkmasına hem de ilerlemesine neden olur. Günde bir adet sigara bile hastalığı tetikleyebilir. Nikotin içeren her ürün (e-sigara dahil) aynı riski taşır.
Hastalığın tedavisinde en önemli ve değiştirilebilir faktör sigaranın tamamen bırakılmasıdır. Sigara bırakıldığında hastalık durabilir, semptomlar gerileyebilir. Ancak tütün kullanılmaya devam edildiği sürece tedavi sonuçları da sınırlı kalır.
Olgu Sunumu: 55 Yaşında Erkek Hasta
Hasta, uzun yıllardır günde 2 paket sigara kullanan, başka bir risk faktörü olmayan 55 yaşında bir erkekti. Yürürken artan bacak ağrısı ve istirahatte de devam eden rahatsızlık şikayetleri ile başvurdu.
Yapılan incelemelerde:
- Femoropopliteal segmentte %70 oranında darlık,
- Anterior tibial arterde uzun segment oklüzyon (tıkanıklık) saptandı.
Uygulanan Girişimsel Tedavi:
- Femoropopliteal segmente ilaçlı balon anjiyoplasti uygulandı.
- Dizaltı uzun segment tıkanıklık, Terumo Advantage 0.018 tel ile geçildi ve balon anjiyoplasti yapıldı.
İşlem sonrası bacağın kan akımı belirgin şekilde düzeldi. Ağrılar azaldı ve hasta daha rahat yürümeye başladı.
Modern Tedavi Yaklaşımı
Buerger hastalığında tedavi çok yönlüdür:
- Tam Sigara Bırakma: En etkili yaklaşımdır. Hastalığın ilerlemesini durdurabilir. Hastaya sigara bırakma desteği sağlanmalıdır.
- İlaç Tedavileri: Kan akımını artıran damar genişletici ilaçlar kullanılabilir. İleri vakalarda prostaglandin türevleri ve semptomatik tedaviler uygulanır.
- Girişimsel Tedaviler: Endovasküler yöntemlerle (balon anjiyoplasti, ilaçlı balon gibi) tıkalı damarlar açılabilir. Bu yöntemler, cerrahiye göre daha konforludur ve hastalar genellikle aynı gün taburcu olabilir.
- Cerrahi Girişim: Uygun hastalarda bypass ameliyatları yapılabilir. Ancak distal damar yatağı uygun değilse sınırlı başarı sağlar.
- Diğer Yöntemler: Sempatektomi, kök hücre uygulamaları ve hiperbarik oksijen tedavisi deneysel seçeneklerdir.
Sık Sorulan Sorular
Burger hastalığı nedir?
Tütün kullanımıyla ilişkilendirilmiş, kol ve bacaklardaki damarlarda tıkanmaya yol açan iltihabi bir hastalıktır.
Sigara bırakılırsa hastalık durur mu?
Sigara tamamen bırakılırsa hastalık ilerlemesi genellikle durur, yeni damar tıkanıklıkları oluşmaz.
Tam iyileşme mümkün mü?
Tam iyileşme her zaman mümkün olmasa da sigara bırakmak ve doğru tedavilerle semptomlar büyük ölçüde kontrol altına alınabilir.
Hangi doktora gitmeliyim?
Girişimsel radyoloji veya damar cerrahisi uzmanları bu hastalığın tanı ve tedavisinde uzmandır.
Amputasyon kaçınılmaz mı?
Sigara içilmeye devam edilirse uzuv kaybı riski artar. Ancak erken tanı ve tedavi ile bu risk ciddi oranda azaltılabilir.
Tedavi ağrılı mı?
Endovasküler işlemler genellikle lokal anestezi altında yapılır ve hasta aynı gün yürüyebilir hale gelir.
Elektronik sigara kullanabilir miyim?
Nikotin içeren her ürün (e-sigara dahil) hastalığı tetikleyebilir. Sıfır nikotin içeren destek yöntemleri tercih edilmelidir.
Sonuç
Buerger hastalığı, erken dönemde tanı konulduğunda ve sigara bırakıldığında kontrol altına alınabilir. Modern girişimsel yöntemlerle damar açıklığı sağlanarak hastanın yaşam kalitesi artırılabilir. Ancak en etkili ve kesin tedavi her zaman tütünü hayatınızdan tamamen çıkarmaktır.
Anjiyografi ve Girişimsel Radyolojik Tedaviler
Daha fazla bilgi edinmek ve muayene randevusu almak için bizimle iletişime geçin.
